Postarajmy się postawić w sytuacji kupującego. Pragniemy wybrać jakieś wino na kolację a nie możemy skorzystać z pomocy sprzedawcy. Czy istnieje jakaś szansa, że dobierzemy sobie odpowiednie wino, jedynie oglądając butelkę? Odpowiedź jest o tyle przewrotna, co prawdziwa. Istnieje szansa, że uda nam się, ale szansa ta jest tym mniejsza, im mniej win skosztowaliśmy i im mniej o nich wiemy. Niestety jedynym sensownym sposobem, żeby uczyć się o winach jest empiria. Doświadczenie w tym temacie jest na wagę złota. Sama sucha wiedza książkowa, raczej nam nie wystarczy, ponieważ, żeby znać wina należy je pić, a nie jedynie o nich czytać.
Zatem patrzymy na etykietę i co widzimy? W zasadzie wszystko i nic. Jest tam masa napisów, które potrafimy przeczytać, ale co właściwie one mówią?
Kraj pochodzenia/ region – Ta informacja jest niezwykle istotna. Daje nam pierwsze wyobrażanie o tym, jakie będzie wino. Kraj pochodzenia determinuje w znacznym stopniu klimat, w jakim wino powstaje oraz często gleby, na jakich winorośl rośnie. Sam kraj pochodzenia może być czasami jednak zbyt mało precyzyjną informacją, ważny jest także region a często nawet sama parcela, na której znajduje się winnica. Te bardziej szczegółowe informacje dotyczą przede wszystkim wielkich win Francuskich, Włoskich czy niektórych butelek z Hiszpanii. Tzw. kraje nowo – światowe, nie stosują szczegółowych informacji o pochodzeniu, lecz raczej nadają winom nazwy własne, które niosą za sobą odpowiednie informacje.
Sama informacja o pochodzeniu będzie jednak mało znacząca w większości win z nowego świata, podczas gdy w winach Włoskich, Hiszpańskich czy Francuskich może się ona okazać niezwykle pomocna. Podam tutaj dwa skrajne przykłady. Gdy weźmiemy do ręki wino Argentyńskie z bardzo znanego i rozległego regionu Mendoza, nie znając szczepu winogron oraz sposobu produkcji, w zasadzie nie będziemy w stanie powiedzieć o tej butelce nic. Jeśli chwycimy butelkę Włoską, Chianti Classico, to oczywistym będzie, że wino to zrobione jest z Sangiovese i charakteryzować będzie się niezbyt skomplikowaną strukturą, wysoką kwasowością i mocnymi taninami oraz bardzo przyjemnym łagodnym aromatem płatków róży, zimnej herbaty czy oliwy. Jak zatem widać ta sama informacja w różnych miejscach może nieść za sobą zupełnie inną treść. Gdy jednak do pochodzenia wina dodamy jeszcze informację o szczepie (szczepach), z którego wino jest zrobione, wówczas sytuacja może się dramatycznie zmienić.
Szczep/Szczepy – To rodzaj winogrona użytego do produkcji wina jest obok terroir (francuskie słowo opisujące pochodzenie wina, zawarty jest w tym pojęciu klimat i rodzaj gleby, na jakiej rośnie winorośl) najważniejszym czynnikiem kształtującym smak. Znając szczep wiemy w przybliżeniu, jakiego aromatu i smaku się spodziewać.
Apelacja – Jeżeli, wino ma jakąś apelację, bądź denominację, to oznacza to mniej więcej tyle, że spełnia pewne wymogi produkcyjne stawiane na pewnym obszarze dla pewnego rodzaju wina. Nie oznacza to bynajmniej, że ktokolwiek kontroluje smak wina. Kontroluje się składniki oraz sam proces produkcji. Zwykle lepiej jest, gdy wino ma denominację, niż gdy jej nie ma, choć istnieje wiele wspaniałych win bez odpowiedniego oznaczenia na etykiecie.
Rocznik – Bywają lepsze lata i gorsze, co jest z resztą oczywiste. Czasem wszystko idzie wspaniale, czasem beznadziejnie a czasem zwyczajnie. Tak samo jest z winem. W niektórych regionach pogoda ma większy wpływ na smak w innych mniejszy. Należy pamiętać, że świat a nawet pojedynczy kraj to ogromne połacie terenu i w każdym regionie mogła być inna pogoda. Dlatego mówimy o dobrych bądź złych latach dla regionów lub nawet winnic, nie zaś ogólnie o całym kraju lub tym bardziej kontynencie. Dobry rocznik potrafi jednak wiele zmienić w smaku wina i warto o tym pamiętać, decydując się na zakup poważnej butelki.
Zawartość alkoholu – Może nam ona zdradzić, jak mocne w smaku będzie wino, jak gęste i rozgrzewające. Informacja ta jednak bywa myląca, więc nie należy się nią zbytnio sugerować. Generalnie jednak im większy zawartość alkoholu tym mocniejsze, pełniejsze i gęstsze wino.
Numer butelki – Jest to najczęściej stosowany po siateczce metalowej i napisie Grand Reserva chwyt marketingowy. Numerowane butelki są tylko w najlepszych winnicach i przy ograniczonych ilościach wina. Tyczy się to ogólnie bardzo drogich butelek, które i tak potwierdzają swoją jakość innymi cechami niż sam numer.
Inne informacje – Napisy typu Reserva, Gran(d) Reserva czy inne, mają znaczenie jedynie w nielicznych regionach (Jedynie w Hiszpanii mamy do czynienia z sytuacją, gdy oznaczenia te wiążą się z jakimiś konkretnymi informacjami. Reserva oznacza, że wino było starzone w beczce od 12 do 24 miesięcy, zaś Grand Reserva oznacza, że okres ten był wydłużony do przynajmniej 24 misięcy.). Mogą być one pewnym wyznacznikiem jakości, ale częstokroć nie wiąże się z nimi żadne konkretne właściwości. Informacja ta bywa pomocna przy klasyfikowaniu win tego samego producenta, wówczas im bardziej poważnie brzmiący napis, tym teoretycznie lepsze wino. Ale jest to nieraz informacja nie potrzeba, bowiem cena butelki i tak mówi nam wystarczająco dużo.
Kupażowanie – jest to proces łączenia ze sobą różnych odmian winorośli (najczęściej tego samego koloru, choć czasem do win czerwonych dodaje się odrobiny szczepów białych dla ich złagodzenia) w celu urozmaicenia smaku i zapachu, a niekiedy dla zlikwidowania niepożądanych smaków. Niektóre regiony produkują niemal tylko i wyłącznie wina kupażowane (Bordeaux, Eger,), niektóre zaś produkują prawie tylko tzw. „jednoszczepówki” (Chile, Kalifornia, Rioja, Toskania).
Finisz – Pochodzi od angielskiego słowa „Finish”. Oznacza to smak oraz zapach, który pozostawia wino po przełknięciu go. Czasami finisz bywa krótki i bez wyrazu, co nie najlepiej świadczy o winie, czasem zaś bywa on rozwlekły i niezwykle złożony, trwając nawet do minuty lub dłużej. Czasem też bywa okropny, nieznośnie kwaśny, gorzki, błotnisty – ale takich win nie pijamy.